Onderzoek

“Dwellings for Dementia:
The impact of design on well-being of people with dementia.”

“Wonen voor mensen met dementie: De invloed van ontwerp op welbevinden bij mensen met dementie.”

Veel woonomgevingen in verpleeghuizen veroorzaken stress bij bewoners. Bijvoorbeeld geluid en lawaai, slechte verlichting of een onaangenaam klimaat. Maar een gebouw kan ook door het woonconcept stressvol zijn, bijvoorbeeld als de opzet niet uitnodigt tot bewegen of ontmoeten. Helaas gaat er nog veel fout in ontwerpen voor mensen met dementie. Als het goed gebeurt en er wordt op een deskundige manier gebruik gemaakt van wetenschappelijk onderzoek, verbetert de kwaliteit van leven, vermindert de stress en de gevolgen daarvan op het gedrag (onrust en neuropsychiatrisch / probleemgedrag). Dit kan vervolgens een positieve invloed hebben op werkdruk van personeel, het werkplezier en ziekteverzuim. Immers, als we stress die wordt veroorzaakt door de verblijfsomgeving kunnen verminderen, zijn mensen met dementie misschien minder onrustig, waardoor de kwaliteit van leven toeneemt en de werkdruk van personeel afneemt.

Promotieonderzoek

In eerder onderzoek ben ik op zoek geweest naar kritische succesfactoren in ontwerp en inrichting. Met het huidige onderzoek ga ik verder in deze zoektocht. Welke factoren hebben een effect op stress, welbevinden en kwaliteit van leven? En hoe kunnen deze op de juiste manier in ontwerp en inrichting worden toegepast? Ik hoop met dit onderzoek te promoveren bij het UMCG bij professor Sytse Zuidema van ouderengeneeskunde en dr Mark Mobach, lector Facility Management van de Hanze Hogeschool Groningen..

De werktitel van het onderzoek is “Dwellings for Dementia”, speciaal ontworpen woningen/eenheden voor mensen met dementie. Inbreng van ervaringsdeskundigen: mensen met dementie zelf en hun naasten, is een belangrijk onderdeel van het onderzoek. Er wordt mijns inziens, bij het ontwerpen van zorggebouwen veel te weinig geluisterd naar consumenten en clienten. Dit gaan we in dit onderzoek structureel inbedden.

OPROEP: Nieuwbouwprojecten voor mensen met dementie

  • Bent u verantwoordelijk voor de kwaliteit van een nieuwbouw- of renovatieproject voor mensen met dementie bij een zorgorganisatie, woningcorporatie, ontwikkelaar of belegger?
  • Wilt u state-of-the-art wetenschappelijke kennis in uw project toepassen?
  • Hecht u belang aan inbreng van gebruikers en naasten bij de ontwikkeling van nieuwbouwplannen?
  • Wilt u door te participeren in wetenschappelijk onderzoek, bijdragen aan de kwaliteit van leven van mensen met dementie?

Neem dan contact op voor een vrijblijvend oriënterend gesprek:

Woonzorgconcept
Arnout Siegelaar
Burgemeester Jhr Quarles van Uffordlaan 145
7321 ZP  Apeldoorn

arnout@woonzorgconcept.nl

  

 

De opzet van het onderzoek is in grote lijnen als volgt:

  1. a. Aanvullen van het literatuuronderzoek, op zoek naar de kritische succesfactoren. Deze via de zogenaamde Delphi-methode verfijnen van deze lijst met professionals uit het veld (zorgprofessionals en vastgoedprofessionals), mensen et dementie zelf en hun naasten en wetenschappers.c. Selectie van minimaal 4 geschikte projecten, waarbij sprake is van nieuwbouw of ingrijpende renovatie van specifiek vastgoed voor mensen met dementie. Deze timing van deze projecten moet zodanig zijn, dat nog voldoende ruimte is voor voor-metingen in de “oudbouw” en inbreng van de wetenschappelijke kennis in het ontwerp. Bovendien is gebruikers-participatie in het ontwerp cruciaal in deze fase.
  2. Uitvoering van de interventie: de toepassing van de kritische succesfactoren uit fase 1 verwerken in het Programma van Eisen, en / of eventueel later in het ontwerp. Inbreng van gebruikers door 3D-modellen en besprekingen in workshops.
  3. Gedurende dit proces bepalen welke factoren in de besluitvorming van belang zijn voor de goede toepassing van de onderzoeksuitkomsten.
  4. Meten van kwaliteit van leven, neuropsychiatrische symptomen, gebruik psychofarmaca bij clienten, werkdrukbeleving, werkplezier, ziekteverzuim bij personeel. Dit wordt gedaan aan de hand van bestaande gekwalificeerde meetinstrumenten en door middel van groepsinterviews. Er vindt een metingen plaats in de oude situatie en twee na het betrekken van de nieuwbouw.

Voorwaarde is dat in de nieuwbouw wetenschappelijke kennis wordt geimplementeerd over effectief ontwerpen, die gebouw de zorgverlening maximaal ondersteunt, en bovendien bijdraagt aan het welbevinden van gebruikers. Inbreng van de gebruikers (mensen met dementie en familie/naasten) in het ontwerpproces als aanvulling op de wetenschappelijke kennis is een essentieel onderdeel van de “interventie”. Die interventie zal bestaan uit de verhuizing naar de nieuwe, evidence-based woonomgeving. In die woonomgeving zijn wetenschappelijke kennis, de visie van de zorgorganisatie en de inbreng van gebruikers in het ontwerp samengekomen m.b.t:

  • Woonconcept
  • Bewegingsruimte
  • Klimaat
  • Afwerking
  • Geluid en lawaai
  • Oriëntatie en routing
  • Licht en verlichting
  • Uitzicht en natuur
  • Privacy en sociale interactie
  • Geuren
  • Kleuren
  • Inrichting

Ervaringen van gebruikers

Iedereen is verschillend, heeft zijn eigen eigenschappen en voorkeuren en eigenaardigheden. Dat geldt onverminderd voor mensen met dementie. Ontwerpen voor mensen met dementie kan dan ook geen “kookboekmethodiek” zijn met lijstjes met ontwerprichtlijnen. Dat doet tekort aan de diversiteit van mensen. Daarom is het nodig om de wetenschappelijke kennis uit literatuuronderzoek te verrijken met de expertise uit de praktijk door middel van inzet van professionals, maar vooral door inzet van gebruikersparticipatie in het hele ontwerpproces.

Uiteindelijk doel van het onderzoek is de kwaliteit van leven voor mensen met dementie te verbeteren door de effectiviteit van hun woonomgeving te verbeteren. Dit zal tevens de werkdruk van medewerkers verminderen en hun werkplezier verbeteren. Bovendien leidt   implementatie tot mogelijke structurele besparingen door verlaging van het ziekteverzuim.

CONTACT

Arnout Siegelaar
arnout@woonzorgconcept.nl
06 25 171 575
Burg. Jhr Quarles van Uffordlaan 145
7321 ZP Apeldoorn

KvK: 65750349
BTW: NL001382970B92
Bank: NL64 TRIO 0390 4133 13

Algemene voorwaarden Woonzorgconcept (PDF)